Navigator Gert van Veen

'Nee, ik gebruik geen drugs', zei een vriend pas tegen me, terwijl hij een jointje opstak. Om er meteen aan toe te voegen: 'Behalve dan zo af en toe een pilletje of een lijntje coke. Of een keertje GHB.' 'Geen paddestoelen?' vroeg ik voor de zekerheid nog maar even.. 'Oh, ja, dat is ook altijd wel lachen.'

Mijn vrienden en ik zijn, zoals dat heet, recreatieve druggebruikers. We hebben een drukke baan, werken hard en in het weekend willen we wel eens even los gaan. Tuurlijk. Dat is niet alleen gezond, alles even loslaten, maar we vinden ook dat we dat hebben verdiend na een week van keihard doorbeuken. En daardoor kunnen we – mits we het niet al te bont maken – maandags weer met volle energie verder gaan waar we gebleven waren.

Deze kijk op de dingen is zo verweven met ons leven, dat we bijna zouden vergeten dat we met een deel van datgene wat we tot ons nemen, toch echt de wet overtreden. Of nou ja, dat vindt de wetgever in Nederland. Wíj vinden dat we zelf wel kunnen bepalen wat we doen met ons lijf, zolang we anderen maar niet tot last zijn.
En dat we nogal laconiek omspringen met het begrip drugs, komt omdat we ons bij druggebruikers toch iets heel anders voorstellen. Mensen die niet meer goed functioneren, omdat hun verslaving ze in de houdgreep heeft. Zoals de heroinejunks, die fietsen stelen of staan te bedelen met die versleten smoes dat ze geld voor een treinkaartje nodig hebben. Ook weet ik wat cocaine met een mens kan doen. Zo is ooit alle electronische apparatuur uit mijn huis geroofd door een collega-muzikant die zijn cokeverslaving financierde door in te breken bij vrienden en bekenden.
Ziek natuurlijk, maar dat soort uitwassen hebben niets te maken met de realiteit van alledag: dat een groot deel van de jeugd van tegenwoordig (oftewel het gros van de lezers van deze tekst) recreatief gebruikt zonder dat dat tot problemen leidt. Zoals ook het gezellig een biertje te drinken niet automatisch eindigt in een delirium en/of alcoholverslaving.

Er zijn in weinig landen zo weinig problemen met drugs als in Nederland. En waarom? Omdat de oud-Hollandsche mentaliteit van leven en laten leven, vrijheid en blijheid, maakte dat er in ons land coffeeshops konden bestaan en dat ander druggebruik min of meer werd gedoogd. (Met een pil op zak voor eigen gebruik naar een feest, wat een luxe). Nederland wordt in het buitenland dan wel vaak afgeschilderd als een drugsparadijs, en Amsterdam als een waar Sodom en Gomorrah, maar feit is dat juist door de relaxte manier waarop Nederland omspringt met drugs er hier relatief weinig problemen zijn. Met minder verslaafden en minder doden dan in andere landen met een strenger beleid. Nederland is, vonden internationale hulpverleners altijd, echt goed bezig. Een voorbeeld voor de rest van de wereld.Waarom worden die verworvenheden nu dan opeens verkwanseld? Hoe kan het dat de politie nu opeens bruut komt binnenvallen op feesten en mensen van de dansvloer plukt? En ook nog eens heel willekeurig, alsof we niet in een vrij land maar in een politiestaat leven?

Welnu, dat is de politiek. En nog niet eens de Nederlandse, al helpt het bepaald niet dat Balkenende ons land bestuurt, maar vooral de Amerikaanse. Bush en zijn regering voeren in eigen land al jarenlang een kansloze 'War on drugs' en vinden dat andere landen de harde Amerikaanse lijn ook zouden moeten volgen. En Balkenende doet wat de grote Amerikaanse broer beveelt: hij laat politie en justitie nu harder optreden dan voorheen.

Het is overigens allemaal politieke blabla, want hoe hard Amerika ook al jaren probeert op te treden, de problemen met verslaafden in de USA zijn vele malen groter dan die in Nederland. Want dat is een van de dingen die internationale hulpverlenende instanties in de afgelopen decennia wel hebben geleerd: repressie leidt helemaal niet tot minder druggebruik. Integendeel zelfs. Daarom hanteren Nederlandse instanties als Unity ook een heel pragmatisch, realistisch beleid. In plaats van de kop in het zand te steken ('drugs zijn slecht!'), zeggen ze: 'gebruikt wordt er toch, dan kunnen we beter proberen (onder andere door voorlichting) alles in zo goed mogelijke banen te leiden.'

Dat hele beleid, en alles wat we in Nederland hebben opgebouwd, staat nu op de tocht. Dat is een slechte zaak. Want zo wordt er zo'n dertig jaar kennis en ervaring door de plee gespoeld. En zijn we weer terug bij het stenen tijdperk. En verdwijnen we met zijn allen in de illegale underground. Niet dat het daar niet gezellig is, maar toch.
Het blijft schrijnend dat de politiek, die zich er toch op laat voorstaan te handelen in mijn beste persoonlijke belang, keer op keer dingen beslist die in gaan tegen alles waar ik zelf met hart en ziel in geloof. En er kennelijk compleet andere normen en waarden op na houdt – zelfs al komen onze premier en ik uit precies hetzelfde strenge Gereformeerde milieu.

www.tolerantie.nu